آیین های زمستان(چله بزرگ و چله کوچک)
- چله‌ی بزرگ ...
- چله‌ی کوچک ...
- چارچار ...
- سده ...
- اَهمن و بهمن ...
- سیاه بهار ...
- و سرما پیرزن ...
زمستان به دو بخش تقسیم می شود:
♦چله بزرگ(چله کلان)
♦چله کوچک (چله خرد)
ـ چله بزرگ از (اول دی ماه تا دهم بهمن ماه) وچهل روز کامل می‌باشد.
ـ چله کوچک از (یازدهم بهمن تا پایان بهمن ماه) و 20روز کامل است.
و به همین دلیل چون 20 روز کمتر است؛ چله کوچک نامیده شده است.
غروب آخرین روز چله بزرگ ( جشن سده) برگزار می شده و مردم دور هم جمع می شدند و از این جشن لذت می بردند ودر نهایت با برپایی آتش و خواندن شعر و پایکوپی بدور آتش، سده را جشن می گرفتند.
این دو برادر(چله بزرگ وچله کوچک) در هشت روزی که در کنار همدیگر هستند آن 8 روز را (چار چار)می نامند. به چهار روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک« چار چار» می گویند.
پس از چار چار نوبت به "اهمن و بهمن" پسران پیرزن (ننه سرما) می رسدکه خودی نشان دهند.
10 روز اول اسفند را (اهمن)و 10روز دوم اسفند را (بهمن) می گویند.
در این 20 روز ممکن است آنقدر بارندگی باشد که این دوبرادر به دوچله طعنه بزنند.
👇با توجه به شعری که قدیمی های نازنین می خواندند:
اهمن و بهمن،
آرد کن صدمن،
روغن بیار ده من،
هیزم بکن خرمن،
عهده همه بامن
تا اینجا 20روز از اسفند به نام اهمن و بهمن نامگذاری شده اند.
10 روز آخر اسفند ماه که :
5 روز اول(سیاه بهار) نام گرفته وشعری هم که قدیمی ها می خوانند:
سیاه بهار شب ببار و روز بکار
از این شعر هم مشخص می شود
در این ایام شبها بارندگی فراوان
بوده وروزها کشاورزان مشغول
کشت وزراعت بوده اند،
5 روز آخر هم (سرماپیرزن) نام گرفته است که در این روزها آسمان گاهی ابری گاهی آفتابی،گاهی همراه با باد واکثر اوقات از آسمان تگرگ می بارد؛ که قدیمی های دل پاک، براین باور بودند که گردنبند پیرزن پاره شده ومُهره‌های آن به زمین می ریزد.
حیف است حال و آیندگان ما این ها را نخوانند و نشنوند و این قصه ها از صفحه روزگار محو شود!
