نقش هنر در شکوفایی فرهنگ ایرانی

 چکیده:
کشور عزیزمان ایران با سابقه ۷۰۰۰ ساله از اولین کشورهای صاحب تمدن جهان اسنت و به همین میزان در فرهنگ و هنر نیز از سایر ملل برتر بوده و این برتری را تا به امروز هم تا حدی حفظ کرده وجود شاعران متعدد در ایران، همچنین سایر هنرمندان از جمله نقاشان و کلا تمام مشاهیر ایرانی چون هنر صرفا آن چیزی که امروزه در گروه هنر دسته بندی میشود نیست می توان هر امر زیبا و موثر و مثبتی را هنر و صاحب آن اثر را هنر مند دانست (در این مورد در تحقیق پیش رو بیشتر خواهید خواند) فرهنگ آریایی اصیل ما، در  مسیر تکامل خویش با اسلام بهم آمیخت و باز زیبایی هایی که در این مسیر خلق شد غیر قابل انکار است مثلا هنر معماری   اسلامی که ایرانیان مبتکر و شاخ و برگ دهنده به آن بودند( در مورد نقش هنر در شکوفایی فرهنگ ایرانی بطور مفصل بدانیم )

مقدمه
انسانها هنر را برای تسکین خود برگزیده‌اند ، چه هنرمندان و چه مخاطبان اثر هنری در هنر مایه آرامش می‌جویند .
فرهنگ ایرانی ریشه در تاریخ دارد. عوامل اصلی شکل گرفتن فرهنگ ایران را می‌توان در امپراتوری پارس‌ها (هخامنشیان)، دوران ساسانیان، سلطه اعراب، حملات مغول و دوران صفوی جستجو کرد. برای شناخت فرهنگ ایران باید به کشورهای مستقلی که در پیرامون ایران هستند نیز نگریست. افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و حتی ارمنستان و گرجستان و همچنین کردهای عراق و ترکیه و پاکستان همگی کم یا زیاد گوشه‌ای از فرهنگ ایران را به ارث برده‌اند. حتی سرود ملی پاکستان به زبان پارسی است.

در مجموع می‌توان عناصر فرهنگ ایرانی را که فراتر از مرزهای جمهوری اسلامی ایران است را به اختصار چنین برشمرد: ۱- زبان پارسی که از شاخصه‌های اصلی فرهنگ ایرانی است. ۲- اعیاد ملی از جمله نوروز و شب یلدا و تقویم هجری شمسی ۳-مذهب تشیع و شاخه‌های مختلف آن ۴- دین‌ها و آیین‌های زرتشتی، مهرپرستی و بهائی ۵- هنر ایرانی (ادبیات و شعر پارسی، معماری ایرانی و غذای ایرانی)، ۶-فرهنگهای کردی و آذربایجانی آنچه در هنر به نظر اصل است ،‌ زیبایی است . هرچند در هرزمانی زیبایی را به شکل‌های مختلفی درک می‌کنند.بعضی هنر را آینه واقعیت‌های موجود درجهان از طبیعت تا زندگی آدمها به حساب می‌آورند .یعضی زمانی نام هنر را بر چیزی میگذارند که سازنده‌ اش با آن احساس آرامش کند و آنچه در نظر دارد به تمامی بیان کرده باشد .


ادامه مقاله در لینک دانلود می باشد
نقش هنر و شکوفایی.pdf

............................................................

هنر ایرانی

« هنر ایرانی » یکی از غنی ترین و متنوع ترین مجموعه های میراث فرهنگی بشر است. قالی بافی، نگارگری، سفال گری، معماری، موسیقی، خوش نویسی، خاتم کاری، میناکاری و معرق چوب ،تنها، نمونه هایی از هنرها و صنایع دستی ایران است. صنایع دستی به طور کلی به صنایعی گفته می شود که قابلیت استقرار در شهر و روستا را داشته باشد، نیازی به فن آوری پیشرفته ندارد و بیشتر وابسته به تخصص های بومی و سنتی است. صنایع دستی هر دو ویژگی مصرفی و هنری را دارد، برخوردار از بینش، ذوق، اندیشه و فرهنگ تولیده کننده نیز می باشد و در مجموع آن را یک هنر­صنعت نامیده اند.

1. قالی بافی: کشور ایران خاستگاه هنر قالی بافی است. کشف فرش پازیریک -قدیمی ترین فرش کشف شده- در کوه های سیبری و شباهت نقش های آن به نقش های ستون های تخت جمشید باعث شد محققان به این نتیجه برسند که این هنر در ایران، قدمتی بسیار دارد.

 2- نگارگری: مشهورترین و ارزنده ترین نمونه‌های هنر تصویری ایران را می‌توان در نسخه‌های خطی مشاهده کرد که به این گروه از تصویرها  نگارگری می گویند. در نگارگری، نقش ها، شباهتی با عالم واقعی ندارند. منظره ها نزدیک، در قسمت پایین نقاشی و مناظر دور در قسمت بالای آن کشیده می­شود و هیچ­یک از چهره­ها تمام ­رخ نیستند.

3- سفال گری: سُفال گری ساختن ظرف با گل است و به این ظرف ساخته شده سفال می‌گویند. مرغوب‌ترین خاک در صنعت سفال گری، خاک رس است. امروزه در اکثر نقاط ایران از جمله در گناباد، لالجین همدان، میبد یزد، شه رضای اصفهان، زنوز آذربایجان، کلپورگان سیستان و بلوچستان، جویبار مازندران و سیاهکل گیلان ظرف­های سفالی تهیه می­شود.

3

4. معماری: سابقه معماری ایران به حدود هزاره هفتم قبل از میلاد می‌رسد. این هنر، تا کنون به دلیل های گوناگون، به ویژه دلیل های مذهبی، توسعه و تکامل یافته‌است. معماری ایران دارای ویژگی­هایی است که در مقایسه با معماری کشورهای دیگر جهان از ارزشی ویژه برخوردار است؛ ویژگی­هایی مانند طراحی مناسب، محاسبات دقیق ریاضی، رعایت مسایل فنی و علمی در ساختمان، ایوان­های رفیع، ستون­های بلند و بالاخره تزیین های گوناگون که هریک در عین سادگی معرف شکوه معماری ایران است.

 

  5.موسیقی: موسیقی ایرانی از هزاران سال پیش از میلاد مسیح تا به امروز سینه ­به­ سینه در میان مردم ایران جریان داشته و آن چه دل‌نشین‌تر، ساده‌تر و قابل‌فهم­تر بوده‌است امروز در دسترس است. بخش بزرگی از آسیای میانه، افغانستان، پاکستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و یونان از این موسیقی تأثیر گرفته، بر آن تأثیر گذاشته­است. باربد و نکیسا ازز نوازندگان موسیقی در ایران باستان هستند.

 

 6. خوشنویسی: خوش نویسی به طور تقریبی در تمام فرهنگ‌ها به چشم می‌خورد اما در مشرق زمین و به‌ویژه در سرزمین‌های اسلامی و ایران در صدر هنرهای دیداری است. خوش نویسی اسلامی و بیش از آن خوش نویسی ایرانی تعادلی است حیرت‌انگیز میان تمامی اجزا و عنصرهای تشکیل دهنده  آن.

تعادل میان مفید و مورد مصرف بودن از یک سو و پویایی و تغییر شکل یابندگی آن از سوی دیگر؛ تعادل میان قالب و محتوا که با آراستگی و ملایمت تمام می‌تواند شکل مناسب را برای معانی مختلف فراهم آورد.

 

   7.خاتم­کاری: خاتم ترکیبی است از چند ضلعی‌های منظم با تعداد ضلع های متفاوت که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگ‌های مختلف تشکیل می‌شود. پنج، شش، هفت، هشت و یا ده ضلعی است. انواع چوب، انواع استخوان، بعضی از فلزها و نیز صدف از مواد اولیه اصلی هنر خاتم­کاری هستند. خاستگاه هنر خاتم­کاری به درستی معلوم نیست و آن چه درباره آن گفته می­شود با افسانه همراه است.

 

  8.میناکاری: سابقه هنر میناکاری حدود پنج هزار سال است. امروزه این هنر بیشتر بر روی مس انجام می‌شود ولی می‌توان بر روی طلا و نقره نیز آن را به عمل آورد. میناهای طلایی بسیار باکیفیت­تر از میناهای مسی و نقره­ای هستند. شکل‌گیری مینا حاصل ترکیب اکسیدهای فلزها و چند گونه نمک در حرارت بالا است و رنگ‌ها در طول زمان و بر اساس دما به وجود می‌آیند. کانون تولید میناکاری، شهر اصفهان و شیراز است.

 

 9.معرق چوب: هنر ایجاد نقش­هایی است که از دوربُری و تلفیق چوب­های رنگی و مصالح دیگر مثل فیبر، خاتم، فلز و صدف روی زمینه چوب یا رنگ پلی­استر ایجاد می­شود. معرق چوب شباهت بسیاری به معرق کاشی دارد. سال­های حکومت صفویان دوران اوج شکوفایی هنر معرق است.

و هنرهای تجسمی دیگر ....

« هنر ایرانی » یکی از غنی ترین و متنوع ترین مجموعه های میراث فرهنگی بشر است. قالی بافی، نگارگری، سفال گری، معماری، موسیقی، خوش نویسی، خاتم کاری، میناکاری و معرق چوب ،تنها، نمونه هایی از هنرها و صنایع دستی ایران است. صنایع دستی به طور کلی به صنایعی گفته می شود که قابلیت استقرار در شهر و روستا را داشته باشد، نیازی به فن آوری پیشرفته ندارد و بیشتر وابسته به تخصص های بومی و سنتی است. صنایع دستی هر دو ویژگی مصرفی و هنری را دارد، برخوردار از بینش، ذوق، اندیشه و فرهنگ تولیده کننده نیز می باشد و در مجموع آن را یک هنر­صنعت نامیده اند.

1. قالی بافی: کشور ایران خاستگاه هنر قالی بافی است. کشف فرش پازیریک -قدیمی ترین فرش کشف شده- در کوه های سیبری و شباهت نقش های آن به نقش های ستون های تخت جمشید باعث شد محققان به این نتیجه برسند که این هنر در ایران، قدمتی بسیار دارد.

 2- نگارگری: مشهورترین و ارزنده ترین نمونه‌های هنر تصویری ایران را می‌توان در نسخه‌های خطی مشاهده کرد که به این گروه از تصویرها  نگارگری می گویند. در نگارگری، نقش ها، شباهتی با عالم واقعی ندارند. منظره ها نزدیک، در قسمت پایین نقاشی و مناظر دور در قسمت بالای آن کشیده می­شود و هیچ­یک از چهره­ها تمام ­رخ نیستند.

3- سفال گری: سُفال گری ساختن ظرف با گل است و به این ظرف ساخته شده سفال می‌گویند. مرغوب‌ترین خاک در صنعت سفال گری، خاک رس است. امروزه در اکثر نقاط ایران از جمله در گناباد، لالجین همدان، میبد یزد، شه رضای اصفهان، زنوز آذربایجان، کلپورگان سیستان و بلوچستان، جویبار مازندران و سیاهکل گیلان ظرف­های سفالی تهیه می­شود.

3

4. معماری: سابقه معماری ایران به حدود هزاره هفتم قبل از میلاد می‌رسد. این هنر، تا کنون به دلیل های گوناگون، به ویژه دلیل های مذهبی، توسعه و تکامل یافته‌است. معماری ایران دارای ویژگی­هایی است که در مقایسه با معماری کشورهای دیگر جهان از ارزشی ویژه برخوردار است؛ ویژگی­هایی مانند طراحی مناسب، محاسبات دقیق ریاضی، رعایت مسایل فنی و علمی در ساختمان، ایوان­های رفیع، ستون­های بلند و بالاخره تزیین های گوناگون که هریک در عین سادگی معرف شکوه معماری ایران است.

 

  5.موسیقی: موسیقی ایرانی از هزاران سال پیش از میلاد مسیح تا به امروز سینه ­به­ سینه در میان مردم ایران جریان داشته و آن چه دل‌نشین‌تر، ساده‌تر و قابل‌فهم­تر بوده‌است امروز در دسترس است. بخش بزرگی از آسیای میانه، افغانستان، پاکستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و یونان از این موسیقی تأثیر گرفته، بر آن تأثیر گذاشته­است. باربد و نکیسا ازز نوازندگان موسیقی در ایران باستان هستند.

 

 6. خوشنویسی: خوش نویسی به طور تقریبی در تمام فرهنگ‌ها به چشم می‌خورد اما در مشرق زمین و به‌ویژه در سرزمین‌های اسلامی و ایران در صدر هنرهای دیداری است. خوش نویسی اسلامی و بیش از آن خوش نویسی ایرانی تعادلی است حیرت‌انگیز میان تمامی اجزا و عنصرهای تشکیل دهنده  آن.

تعادل میان مفید و مورد مصرف بودن از یک سو و پویایی و تغییر شکل یابندگی آن از سوی دیگر؛ تعادل میان قالب و محتوا که با آراستگی و ملایمت تمام می‌تواند شکل مناسب را برای معانی مختلف فراهم آورد.

 

   7.خاتم­کاری: خاتم ترکیبی است از چند ضلعی‌های منظم با تعداد ضلع های متفاوت که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگ‌های مختلف تشکیل می‌شود. پنج، شش، هفت، هشت و یا ده ضلعی است. انواع چوب، انواع استخوان، بعضی از فلزها و نیز صدف از مواد اولیه اصلی هنر خاتم­کاری هستند. خاستگاه هنر خاتم­کاری به درستی معلوم نیست و آن چه درباره آن گفته می­شود با افسانه همراه است.

 

  8.میناکاری: سابقه هنر میناکاری حدود پنج هزار سال است. امروزه این هنر بیشتر بر روی مس انجام می‌شود ولی می‌توان بر روی طلا و نقره نیز آن را به عمل آورد. میناهای طلایی بسیار باکیفیت­تر از میناهای مسی و نقره­ای هستند. شکل‌گیری مینا حاصل ترکیب اکسیدهای فلزها و چند گونه نمک در حرارت بالا است و رنگ‌ها در طول زمان و بر اساس دما به وجود می‌آیند. کانون تولید میناکاری، شهر اصفهان و شیراز است.

 

 9.معرق چوب: هنر ایجاد نقش­هایی است که از دوربُری و تلفیق چوب­های رنگی و مصالح دیگر مثل فیبر، خاتم، فلز و صدف روی زمینه چوب یا رنگ پلی­استر ایجاد می­شود. معرق چوب شباهت بسیاری به معرق کاشی دارد. سال­های حکومت صفویان دوران اوج شکوفایی هنر معرق است.

و هنرهای تجسمی دیگر ....

............................................................