رصــدخــانــه

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به نقش ۱۲ درصدی آلودگی هوا در فوتی‌های کشور گفت: توقف مصرف مازوت در سه نیروگاه توسط دولت چهاردهم می‌تواند فرصت باشد، اما مساله مهم داشتن برنامه و نصب تجهیزات کنترل آلودگی هوا بر روی صنایع و نیروگاه‌ها است که برای رسیدن به آن باید سرمایه‌گذاری سرعت بگیرد.

محمد صادق حسنوند افزود: در حال حاضر آلودگی هوا مهمترین عامل خطر محیطی است، یعنی مهمترین آلودگی محیط زیستی است که نه فقط سلامت مردم کشور ما بلکه سلامت مردم جهان را به خطر می‌اندازد، بر اساس رتبه بندی‌هایی که وجود دارد از بین عوامل خطر و ریزفاکتور‌ها آلودگی هوا جزو چهارمین عامل خطر است، حتی گاهی سومین عامل هم شناخته می‌شود.

وی اظهارداشت: بر اساس اطلاعات مرکز تحقیقات آلودگی هوا که داده‌های آن از ایستگاه‌های پایش سراسر کشور گرفته شده، نشان می‌دهد که سال گذشته حدود ۵۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور رخ داده، این تعداد موارد مرگ بین ۱۰ تا ۱۲ درصد از کل موارد مرگ در کشور را به خود اختصاص داده است، سالانه حدود ۴۵۰ هزار مورد مرگ ناشی از عوامل مختلف مانند تصادف و بیماری در کشور اتفاق می‌افتد که از این تعداد ۵۰ هزار مورد آن به آلودگی هوا منتسب است یعنی تقریبا حدود ۱۲ درصد از کل موارد مرگ را به خودش اختصاص می‌دهد.

وی ادامه داد: بنابراین آلودگی هوا یکی از عوامل خطر جدی و مهمترین آلاینده محیط زیستی است که سلامت مردم را تهدید می‌کند؛ روند تغییرات آلودگی هوا را بر اساس داده‌های به دست آمده از ایستگاه‌های پایش دریافت می‌کنیم، در کشور ۲۰۰ تا ۳۰۰ ایستگاه پایش وجود دارد که تعدادی از آن‌ها وابسته به سازمان حفاظت محیط زیست، برخی متعلق به شهرداری‌ها و تعدادی نیز متعلق به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است، این ایستگاه‌ها اندازه گیری غلظت آلاینده‌های هوا را انجام می‌دهند، در دانشگاه علوم پزشکی تهران هر ساله این داده‌ها را گرفته و تحلیل و روند تغییرات آلاینده‌های هوا و اثرات آنرا برآورد می‌کنیم.

حسنوند گفت: مهمترین آلاینده‌ای که در حال حاضر در کشور وجود دارد و تعداد روز‌های ناسالم را رقم می‌زند ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است، این آلاینده تقریبا از سال ۱۳۹۰ تاکنون اندازه گیری می‌شود سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ روند تغییرات این آلاینده کاهشی بود، یعنی بهترین سال از لحاظ آلودگی هوا تاکنون سال ۱۳۹۷ بود که علت آنهم ناپایداری جوی و بارندگی‌های مناسب در کشور بود، بعد از آن سال‌های ۱۳۹۸، ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ یعنی چهار سال متوالی تقریبا روند افزایش غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون را داشتیم یعنی رکورد افزایش آلاینده هوا در آن چهار سال زده شد.

غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون ۵.۵ برابر حد سلامت

وی افزود: سال ۱۳۹۷ که بهترین شرایط جوی را داشتیم هم میانگین غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون مثلا در شهر تهران ۲۷ میکروگرم بر متر مکعب بود که این عدد تقریبا ۵.۵ برابر حد سلامت است، یعنی در بهترین سال هم غلظت آلاینده‌ها ۵.۵ برابر حد سلامت بود، در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ رکورد افزایش غلظت ذرات معلق رقم خورد، غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون حدود ۳۰ درصد در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ افزایش یافت، اما در سال ۱۴۰۲ به طور متوسط حدود ۱۵ درصد غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون کاهش یافت بنابراین همواره شاهد تغییراتی در این آلاینده هستیم، در واقع معمولا آلاینده‌های هوا که چندان تحت تاثیر عملکردی نیستند یا برنامه‌های کنترلی ندارد، عمدتا تحت تاثیر شرایط جوی قرار می‌گیرند یعنی اگر سالی پربارش باشد و ناپایداری جوی داشته باشیم غلظت آلاینده‌ها کم می‌شود و برعکس اگر هوا پایدار باشد غلظت آلاینده‌ها افزایش می‌یابد.

وی به غلظت دی اکسید گوگرد در خصوص بحث مازوت اشاره کرد و گفت: اندازه گیری اکسید گوگرد به عنوان یک آلاینده از سال ۱۳۸۵ انجام شد و خوشبختانه همواره روند کاهشی داشته است یعنی حذف یا کاهش مقدار گوگرد از سوخت باعث شد که غلظت این آلاینده در هوای کشور به شدت کاهش یابد آمار‌ها نشان می‌دهد بیش از ۸۵ تا ۹۰ درصد از غلظت اکسید گوگرد در هوا کاهش یافته همچنین از غلظت آلاینده منواکسید کربن هم کاسته شده است.

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهارداشت: ارتقا فناوری خودرو‌ها از کاربراتوری به انژکتوری موجب شد تا انتشار اکسید گوگرد و منواکسید کربن کاهش یابد البته این فناوری موفقیتی است که دنیا به آن دست یافته، خودروسازان داخلی هم از آن تبعیت کردند و بر اساس آن غلظت منواکسید کربن کاهش یافت.

وی گفت: سال گذشته برای شهر تهران میانگین غلظت ذرات معلق حدود ۳۲ میکروگرم بر متر مکعب بود، سال قبل آن یعنی ۱۴۰۱ غلظت ۳۸ میکروگرم بر متر مکعب بود، اکنون مقداری غلظت کاهش یافته است، در واقعیت خیلی عملکرد ما تاثیر نداشته یعنی خیلی خودروی فرسوده‌ای از رده خارج نشده و حمل و نقل چندان توسعه نیافته است بنابراین کاهش غلظت تا حدود زیادی به شرایط جوی بر می‌گردد.

وی افزود: با این وجود وضعیتی که اکنون در زمینه ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در کشور وجود دارد حدود ۶ برابر حد سلامتی دنیا است، براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت عدد ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون باید ۵ باشد یعنی سالانه غلظت این ذرات باید ۵ میکروگرم باشد که در این شرایط اثرات کمی مشاهده می‌شود نه اینکه هیچ اثری مشاهده نشود، اما در شهری مانند تهران ۵.۵ برابر بالاتر از حد سلامت جهانی و ۲.۵ برابر استاندارد ملی که عدد ۱۲ میکروگرم بر متر مکعب است، قرار داریم.

حسنوند درباره توقف مازوت سوزی در سه نیروگاه کشور گفت: در هر کدام از شهر‌ها منابع انتشار متعددی داریم، در شهری مانند تهران عمدتا آلودگی ناشی از منابع متحرک است، در شهر‌هایی مانند اصفهان و اهواز هم منابع متحرک و هم منابع ثابت نقش دارند بنابراین یک طیف وسیعی از منابع انتشار مانند خودروها، صنایع مختلف مانند نیروگاه ها، فولاد، نفت و گاز را داریم که هر کدام در آلودگی هوا نقش دارند.

از تجربه‌های موفق دنیا در کاهش آلودگی هوا استفاده کنیم

وی ادامه داد: همچنین یک بخشی منابع طبیعی ناشی از توفان‌های گرد و غبار کانون‌های داخلی و خارجی است، داده‌هایی که درباره این مجموعه‌ها در کشور وجود دارد متاسفانه روند امیدوار کننده‌ای در خصوص آلاینده‌های هوا را نشان نمی‌دهد در حالی که در بسیاری از کشور‌های دنیا این روند کاهشی شده است، مثلا در چین در شهری مانند پکن رکورد کاهش آلودگی هوا در مدت چهار سال شکسته شد، آن‌ها بر اساس برنامه‌های جدی و مبانی علمی که داشتند سرمایه گذاری کردند، این یعنی اینکه اگر از تجارب دنیا برای کاهش آلودگی هوا بهره ببریم و بر اساس اولویت بندی‌های شرایط کشور پیش برویم می‌توانیم آلودگی را کاهش دهیم.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: منابع اصلی ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در کشور منابع احتراقی مانند خودرو و انواع صنایع مانند نیروگاه‌ها است، البته یک بخشی ناشی از منابع طبیعی یعنی همان توفان‌های گرد و غبار است، اما عمدتا ناشی از فرایند‌های احتراقی است، بخشی از ذرات معلق به طور مستقیم از منابع انتشار بیرون می‌آید یعنی بخشی از اگزوز خودرو و بخشی هم از سایش لاستیک بر روی آسفالت خارج می‌شود، یک بخش دیگر حاصل واکنش گاز‌ها است یعنی در مرحله اول ذره‌ای وجود ندارد، اما وقتی اکسید‌های نیتروژن و اکسید‌های گوگرد از منابع مختلف وارد هوا می‌شود، واکنش‌های شیمیایی صورت می‌گیرد و بخشی از آن به ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون تبدیل می‌شود.

وی ادامه داد: در بحث سوخت‌های مایع مانند مازوت نگرانی ما در مرحله اول دی اکسید گوگرد است، چون محتوای گوگرد در این سوخت‌ها بالا است و باعث می‌شود دی اکسید گوگرد و اکسید‌های گوگرد منتشر و وارد محیط شود، اما وقتی اکسید‌های گوگرد به صورت گاز و اکسید‌های نیتروژنی وارد اتمسفر می‌شوند مجدد به ذرات معلق تبدیل می‌شوند بنابراین اگر در یک جایی مازوت سوزی صورت بگیرد باید نگران اکسید‌های گوگرد و نیتروژن باشیم، چون اثرات جدی بر سلامت دارند، باعث اثرات تنفسی می‌شوند و ابتلا به آسم و حملات آسمی را افزایش می‌دهند، همچنین اگر به صورت بلند مدت افراد با این آلاینده‌ها مواجهه داشته باشند احتمال مرگ زودرس در آن‌ها افزایش می‌یابد.

وی تاکید کرد: ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون ذراتی هستند که از سال ۲۰۱۳ به عنوان یک ترکیب سرطانزا شناخته می‌شوند بنابراین نگرانی زیادی بابت اثرات سوء این آلاینده بر سلامت افراد وجود دارد، در کنار آن فلزات سنگین هم در سوخت‌های مایع و منابع انتشار وجود دارد که انتشار آن‌ها هم محتمل است.

با روند فعلی خروج تمام خودرو‌های فرسوده ۳۰ سال زمان می‌برد

حسنوند به راهکار‌های برای برون رفت از این وضعیت اشاره کرد و گفت: معمولا اگر بخواهیم هوای شهری کیفیت مطلوب داشته باشد باید مطالعاتی تحت عنوان تعیین ظرفیت اتمسفر انجام شود، به عنوان مثال شهری مانند تهران که سه طرف آن کوه و یک سمت آن باز است یک ظرفیت اتمسفر دارد یعنی اینکه این شهر تا چه حد ظرفیت منابع متحرک دارد و تا چه اندازه بار را می‌توان به شهر تحمیل کرد تا کیفیت هوا برای مردم مطلوب باشد، با این حساب بر اساس مطالعاتی که انجام شد شهری مانند تهران ظرفیت این را دارد که مثلا حدود ۱ میلیون خودروی یورو ۴ در آن تردد کند بنابراین وقتی در این شهر سه تا چهار میلیون خودرو تردد می‌کند که طبق آمار گفته شده حدود ۴۰ درصد از آن‌ها هم فرسوده اند نباید انتظار داشته باشیم که هوای آن مطلوب باشد، علاوه بر این نیز حدود چهار میلیون موتورسیکلت هم که بالای ۷۰ درصد آن‌ها فرسوده اند نیز در شهر تردد می‌کند، در واقع مانند این است که در ظرفی که حجم آن ۲ لیتر است پنج لیتر آب بریزید قطعا سرریز می‌شود، این مشکل تهران و خیلی از کلانشهر‌های کشور است.

وی افزود: در راستای کاهش آلودگی هوا، قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۶ تصویب شد، حالا بگذریم از اینکه این قانون ایراداتی داشت، اما مساله این است که بخش زیادی از آن به مرحله اجرا نرسید، به عنوان مثال در همان قانون آمده است که تولیدکنندگان خودرو به ازای هر چهار خودرویی که تولید می‌کنند یک خودروی فرسوده را از رده خارج کنند بعد از تقریبا افزایش نرخ ارز و مباحث اقتصادی در کشور، خودروسازان نتوانستند به آن عمل کنند هر چند قیمت تولید داخل هم افزایش یافت، اما به هر حال به آن عمل نکردند، بعد از آن در سال ۱۴۰۰ یا ۱۴۰۱ مجلس قانونی را مصوب کرد مبنی بر اینکه موانع تولید رفع شود؛ گفتند نیاز نیست خودروسازان به ازای هر چهار خودرو یک خودروی فرسوده از رده خارج کنند بلکه یک درصد از فروش یک خودرو به صندوقی واریز شود که برای از رده خارج کردن خودرو‌های فرسوده هزینه شود تا پیش از اینکه این قانون تصویب شود سال‌هایی داشتیم که حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار خودروی فرسوده از رده خارج شده بود، اما با تصویب این قانون خروج خودرو‌های فرسوده بسیار کاهش یافت.

حسنوند توضیح داد: قبلا به ازای هر چهار خودرو تولید شده یک خودروی فرسوده از رده خارج می‌شد یعنی تقریبا ۲۵ درصد از فروش هر خودرو برای اسقاط خودرو‌ها هزینه می‌شد، فرض کنید متوسط قیمت یک خودرویی که تولید می‌شود حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان باشد که یک درصد ۵۰۰ میلیون تومان می‌شود ۵ میلیون تومان، سوال این است که آیا با این رقم می‌توان خودروی فرسوده‌ای را از رده خارج کرد؟ بنابراین قوانینی که در کشور تصویب شده به مشکل آلودگی هوا کمکی نکرده است بنابراین اکنون خودرو‌های فرسوده بسیار زیادی در کشور داریم که اگر سالانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار خودروی فرسوده را از رده خارج کنیم در خوشبینانه‌ترین حالت ۲۰ تا ۳۰ سال طول می‌کشد تا صفر شوند.

وی ادامه داد: در حالی که اکنون آمار خودرو‌های فرسوده‌ای که از رده خارج می‌شوند زیر ۱۰۰ هزار خودرو است حتی برخی از سال‌ها حتی به زیر ۵۰ هزار خودرو هم رسید، بنابراین واقعیت این است که ما اقداماتی را که می‌خواستیم برای بحث آلودگی هوا انجام دهیم به واسطه شرایط اقتصادی و سوء مدیریت انجام نشد، البته این‌ها وابسته به یک فرد یا دولت نیست در همه دولت‌ها این روال طی شده و متاسفانه امروز به اینجا رسیدیم که برای کاهش آلودگی هوا مازوت سوزی را متوقف کنیم و برق‌ها قطع شود.

سبد انرژی متنوع باشد

حسنوند درباره توقف مازوت سوزی در سه نیروگاه با هدف کاهش آلودگی هوا گفت: در همه جای دنیا برای تامین انرژی سبد متنوعی دارند که در این سبد منابع انرژی تجدید پذیر و سوخت‌های فسیلی در کنار هم قرار دارند، هر چند که دنیا به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر می‌رود، اما همچنان حدود ۸۰ درصد از تامین برق در دنیا بر مبنای سوخت‌های فسیلی است که در دنیا انواع مختلف از جمله گاز، مازوت، ذغال سنگ و ... را شامل می‌شود.

وی ادامه داد: در بسیاری از کشور‌های پیشرفته مانند آلمان حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد برقی که تولید می‌شود از ذغال سنگ است که از لحاظ آلودگی به مراتب بالاتر از مازوت است، اما آن‌ها تجهیزات کنترل آلودگی هوا را بر روی صنایع و نیروگاه‌های خود نصب کرده اند که باعث می‌شود غلظت آلایندگی هوا بیش از ۹۸ درصد کاهش یابد، همچنین کشور ترکیه حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد از برقی که تولید می‌کند از ذغال سنگ است، اما مساله این است که آن‌ها الزام می‌کنند که صنایع و نیروگاه هایشان حتما تجهیزات کنترل آلودگی هوا داشته باشند.

وی افزود: بنابراین بحث جدی که در کشور وجود دارد این است که نباید توسعه را فقط به خاطر اینکه ما تجهیزات کنترلی بر روی صنایع و نیروگاه‌ها نصب نکرده ایم تحت تاثیر قرار دهیم و بگوییم که مازوت نسوزانند، البته این به معنای این نیست که ما موافق سوزاندن مازوت هستیم، بلکه حرف این است که مازوت به عنوان یک گزینه برای تامین سوخت نباید کنار گذاشته شود به شرطی که تجهیزات کنترل آلودگی هوا روی صنایع نصب شود.

الزام نصب تجهیزات کنترل آلودگی بر روی صنایع و نیروگاه‌ها

وی گفت: گزارشی که اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۱ منتشر کرد گفته شد که ۵۴ درصد تامین انرژی کشوری مانند لهستان از طریق ذغال سنگ است، مساله این است که نباید توسعه کشور را تحت تاثیر قرار دهیم، باید همه دولت‌ها یک برنامه داشته باشند و سبد انرژی متنوعی را تعریف کنند، دولت‌ها باید در مرحله اول به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت می‌کردند، بحث هسته‌ای هم وجود دارد که باید در این زمینه ظرفیت بیشتری داشته باشیم، الان فقط حدود هزار مگاوات برق از طریق بخش‌های هسته‌ای تولید می‌شود، در بخش‌های بادی و خورشیدی نیز ظرفیت بسیار بالایی در کشور وجود دارد، اما حالا که مجبوریم از سوخت‌های فسیلی مانند مازوت استفاده کنیم باید سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نیرو، نفت و صمت ابتدا صنایع را ملزم به نصب تجهیزات کنترلی می‌کردند تا آلودگی هوا کاهش یابد.

حسنوند افزود: مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که اگر تجهیزات کنترل آلاینده‌های هوا برای حذف گوگرد استفاده شود بین ۴ تا ۱۷ درصد هزینه تمام شده را افزایش می‌دهد، اما قطعا این مبلغ در راستای کاهش آلودگی هوا و سبد انرژی متنوع می‌ارزد.

وی تاکید کرد: ناترازی انرژی عدد بسیار بالایی است بنابراین اگر توقف مازوت سوزی در سه نیروگاه کمک کند که به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر برویم و این روند را سرعت ببخشد قطعا اقدام بسیار خوبی است، اما بهتر است روی انرژی‌های پاک و نصب تجهیزات کنترلی آلایندگی تمرکز و سرمایه گذاری کنیم.

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: از لحاظ علمی ایده آل ما این است که به سمت انرژی‌های پاک برویم، اما واقعیت این است که در مدت ۲ یا چهار سال نمی‌توان این ناترازی را جبران کرد، مساله مهم متنوع بودن سبد تامین انرژی است، همچنین سرمایه گذاری در بخش تجهیزات کنترل آلودگی هوا در نیروگاه‌ها به عنوان یک راهبرد کلان تامین انرژی در دنیا پذیرفته شده است.

اثر تحریم‌ها در آلودگی هوا محرز است

وی گفت: یکی از مسائل مهم در روند کاهش آلودگی داشتن اطلاعات کافی از منابع آلاینده و سهم آن‌ها در آلودگی هواست، حال سوال جدی این است که چند درصد از آلودگی هوا ناشی از سوخت مازوت است متاسفانه دیتای درستی در این زمینه وجود ندارد، باید با در دست داشتن دیتای صحیح تصمیمات درست گرفت، البته باز هم تاکید می‌کنم سوزاندن مازوت اثرات جدی بر سلامت دارد می‌تواند باعث بیماری‌های تنفسی شدیدی در گروه‌های حساس و همه افراد جامعه شود، انواع سرطان‌ها را به همراه دارد، اما باید به این هم توجه کنیم که دنیا دارد چه کار می‌کند، آیا وضعیت هوای آلمان که از ذغال سنگ استفاده می‌کند از هوای کلانشهر‌های ما بدتر است؟ قطعا خیر، بنابراین باید به عنوان یک راهبرد و سیاست کلان برای تامین انرژی به سمت انرژی‌های تجدید پذیر و نصب تجهیزات کنترل آلودگی هوا بر روی صنایع حرکت کنیم.

حسنوند درباه نقش تحریم‌ها در بروز شرایط کنونی هوا اظهار داشت: همه متوجه تاثیر تحریم‌ها در زندگی خود شده ایم، بنابراین اینکه تحریم اثرگذار نیست حرف درستی نیست قطعا اثر دارد، اگر سرمایه گذاری درستی در این بخش انجام می‌شد نیروگاه‌های ما مستهلک نمی‌شدند و می‌توانستند راندمان بالاتری داشته باشند، اما مساله این است که یک سری از تجهیزات کنترلی در داخل کشور هم تولید می‌شود و می‌توان از آن‌ها استفاده کرد، بله اگر از تجهیزات روز دنیا استفاده کنیم قطعا راندمان بالاتری خواهیم داشت، اما در شرایط کنونی می‌توانیم از داشته‌های خود بهره ببریم.

وی ادامه داد: فناوری‌های کاهش آلودگی هوا از سال ۱۹۸۰ تاکنون در کتاب‌ها و رساله‌ها آمده است، شاید در گام اول هزینه اضافه تری به همراه داشته باشد، اما نتیجه‌ای که حاصل می‌شود قطعا ارزش این هزینه کرد را خواهد داشت.

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: مطالعات دنیا و سیاست‌های کلان کشور‌ها این را می‌گوید که تجهیزات کنترل آلودگی هوا بر نیروگاه‌ها به عنوان یک سیاست کلان جدایی ناپذیر در بخش تامین انرژی است یعنی دولت‌ها این را پذیرفته اند و اجرا می‌کنند، بر این اساس حتی ذغال سنگ را هم می‌سوزانند، اما ما، چون تجیهزات کنترلی نداریم، مصرف مازوت را که آلودگی آن به مراتب از ذغال سنگ کمتر است را متوقف می‌کنیم.

وی تصریح کرد: تمام شاخص‌های سلامت از مسیر توسعه عبور می‌کنند، اینطور نیست که اگر برق نداشته باشیم فکر می‌کنیم پس حداقل سلامتی را داریم، شاخص‌های سلامت را با کشور‌های پیشرفته مقایسه کنید بنابراین بحث این است که چرا از این ظرفیت‌ها و علم دنیا استفاده نمی‌کنیم، اگر بهره ببریم هم می‌توانیم تامین برق و هم هوای مطلوبی داشته باشیم. به عنوان مثال از رده خارج کردن خودرو‌های فرسوده تاثیر زیادی در کاهش آلودگی هوا دارد پس چرا آنرا اجرا نمی‌کنیم؟ اگر نگران آلودگی هوا هستیم چرا حمل و نقل عمومی را توسعه نمی‌دهیم.

حسنوند گفت: این خاموشی علاوه بر اینکه می‌تواند فرصتی برای جبران مافات باشد در مقابل می‌تواند تهدیدی جدی باشد از این منظر که توسعه را به علت یک سری مباحث دیگر لنگ کنیم، پس بیاییم روش‌های علمی، اقتصادی و اجتماعی دنیا را بررسی کنیم، آلمان و ترکیه مثال خوبی است، باید به این سمت برویم که سبد تامین انرژی متنوع شود و با شتاب بیشتری به سمت انرژی‌های تجدید پذیر حرکت و سرعت سرمایه گذاری در این راه را بیشتر کنیم، ترکیه که ذغال سنگ استفاده می‌کند اینطور نیست که مصرف آنرا متوقف کند و بگوید حالا برق نداشته باشید تا به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت کنیم، سرعت آن‌ها در سرمایه گذاری بسیار بالا است در چین و آلمان هم سرعت در این زمینه فوق العاده است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: در مدیریت آلودگی هوا مبنا این است که بر اساس شواهد علمی حرکت کنید دوم اینکه اگر قرار است اقدامی صورت گیرد ابتدا باید اثر آن بررسی شود، به عنوان مثال ممکن است تاثیر از رده خارج کردن خودرو‌های فرسوده در کاهش آلودگی هوا نسبت به اقدام دیگری بیشتر باشد بنابراین باید روی این اقدام تمرکز و سرمایه گذاری صورت گیرد، باید مبنای اقدامات ما شواهد علمی و نه نگاه سیاسی باشد.

براساس مصوبه هیات دولت چهاردهم مصرف مازوت در سه نیروگاه نیروگاه شازند (اراک)، منتظر قائم (کرج) و شهید منتظری (اصفهان) ممنوع شد، این خبر خوش را محمدجعفر قائم‌پناه معاون اجرایی رئیس جمهور در جلسه کارگروه ملی آلودگی هوا که ۱۶ آبان ماه در سازمان حفاظت محیطزیست برگزار شد اعلام کرد.