آلودگی هوا؛ سومین عامل خطر مرگ‌ومیر در کشور
ایرج حریرچی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره تاثیر آلودگی هوا بر سلامت و میزان مرگ‌ومیر، گفت: اندازه‌گیری تاثیر مستقیم هر عامل خطر یا ریسک فاکتور بر سلامت و نیز بروز بیماری‌ها و مرگ‌ومیر بسیار مشکل و پیچیده است.
وی افزود: عوامل خطر دارای تاثیر درازمدت هستند و نیز اثر متقابل و حتی تشدیدکننده هم بر یکدیگر دارند، به همین دلیل بر اساس اطلاعات موجود و با طراحی مدل‌هایی تاثیر هر کدام از عوامل، تخمین زده شده و یا محاسبه می‌شود. بر اساس مدل معروفی که انستیتو ارزیابی و سنجش سلامت با مشارکت بانک جهانی در مورد عوامل خطر مرگ تهیه کرده است، در کل جامعه جهانی عوامل خطر مربوط به مرگ به ترتیب مربوط به عوامل متابولیک( مثل بالا بودن چربی و قند خون)، بعد عوامل تغذیه‌ایی و مصرف سیگار است. همچنین آلودگی هوا در رتبه چهارم و مصرف الکل و مواد مخدر و نیز فعالیت کم بدنی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
حریرچی تصریح کرد: در کشور ما هم دو عامل خطر اصلی اول مرگ به ترتیب همان عوامل متابولیک و تغذیه‌ای هستند و عامل سوم آلودگی هوا و عامل چهارم مصرف سیگار است. همچنین عامل خطر پنجم هم مصرف مواد مخدر و الکل است.
سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به میزان خسارات اقتصادی آلودگی هوا، اظهار کرد: باید توجه کرد که محاسبه دقیق این موضوع واقعا مشکل است. در مورد محاسبه و تخمین بار اقتصادی چنین عوامل خطری بر سلامت معمولا از دو رویکرد استفاده می شود. رویکرد اول بر اساس هزینه‌های مالی مرگ زودرس یا درآمد عمر از دست رفته است که برای کشور ما طبق برآورد سال 2016 بانک جهانی معادل دوازده‌هزارم تولید ناخالص ملی کشور یا 1479 میلیارد دلار بین المللی( PPP) است که نسبت به بیست سال گذشته که این نسبت چهل‌وچهار هزارم تولید ناخالص ملی بود، به طرز چشمگیری کاهش یافته است.
حریرچی افزود: رویکرد دوم محاسبه بر پایه رفاه و آسایش از دست رفته و بر طبق هزینه‌هایی که افراد تمایل به پرداخت دارند، تخمین زده می‌شود که این هم بر اساس همان منبع شامل 2.48 درصد تولید ناخالص ملی یا 30 میلیارد و 500 میلیون دلار بین‌المللی است که متاسفانه نسبت به بیست سال پیش تغییر چندانی نکرده است.
وی همچنین گفت: امیدواریم با موفقیتی که در کنترل و کاهش چهار عامل آلودگی هوا شامل مونواکسیدکربن، ازن، دی اکسید نیتروژن و دی اکسید گوگرد در سال‌های اخیر در شهرهای بزرگ حاصل شده است، در مقابله با عامل اصلی و بسیار مهم دیگر که ذرات معلق در هوا هستند و عمدتا از وسایل نقلیه موتوری حاصل می‌شوند، با برنامه‌ریزی مناسب و همکاری بین‌بخشی شاهد نتایج قابل توجه باشیم.
