رصــدخــانــه

مسجد جامع اصفهان، یکی از باشکوه‌ترین و قدیمی‌ترین مساجد ایران و جهان اسلام است که نمایانگر تحولات معماری اسلامی در طول بیش از پنج قرن است.

این مسجد که در مرکز شهر اصفهان قرار دارد، تاریخچه‌ای طولانی و پیچیده دارد و ساخت آن به دوران سلسله‌های مختلف از جمله سلجوقیان، ایلخانیان، مظفریان، تیموریان و صفویان برمی‌گردد.

ویژگی برجسته مسجد جامع اصفهان، تنوع و تکامل سبک‌های معماری است که در بخش‌های مختلف آن مشاهده می‌شود. این مسجد با داشتن چهار ایوان بزرگ، گنبدهای متعدد، شبستان‌های وسیع و حیاط مرکزی، یک نمونه بی‌نظیر از معماری اسلامی است.

ایوان جنوبی که به «ایوان قیصریه» معروف است، با کاشی‌کاری‌های زیبا و کتیبه‌های قرآنی تزئین شده و یکی از شاهکارهای هنر معماری اسلامی به شمار می‌رود.

گنبد نظام‌الملک و گنبد تاج‌الملک از دیگر بخش‌های برجسته این مسجد هستند که هر کدام با سبک خاص خود و تزئینات گچ‌بری و آجری، نشان‌دهنده اوج هنر معماری و مهندسی در زمان خود هستند.

همچنین، استفاده از نور و سایه در طراحی این مسجد به گونه‌ای است که فضای معنوی و روحانی آن را تقویت می‌کند. مسجد جامع اصفهان به عنوان یک میراث جهانی در فهرست یونسکو ثبت شده است. 

دزفول با پیشینه‌ای چندهزار ساله در استان خوزستان، یکی از باستانی‌ترین شهرهای ایران به شمار می‌آید.

جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بسیاری در داخل شهر و مناطق اطراف آن وجود دارند.

دژ طبیعی محمدعلی خان و جاده زیبای منتهی به آن، یکی از تماشایی‌ترین جاهای دیدنی دزفول است.

این دژ که با نام دژ علی ‌مردان ‌خان نیز شناخته می‌شود، یکی از باشکوه‌ترین و قدیمی‌ترین مکان‌هایی است که در سفر به سردشت دزفول می‌توان از آن دیدن کرد.

دریاچه «الندان» یا به گفتۀ مردم بومی منطقه، محل «آب‌بندان پله ازنی» در منطقۀ جنگلی پله ازنی، در توابع بخش چهاردانگه شهرستان ساری، قدمتی حدود دو نیم میلیون سال دارد. آب این دریاچه از بارش برف و باران تامین می‌شود و هیچ رودخانه یا چشمه‌ای در شکل‌گیری آن دخیل نبوده است.

نوع خاک و نحوه قرارگیری آن منجر شده حتی بر اثر بارندگی کم تمام آب‌های برف و باران به طرف آن جریان پیدا کند و نفوذ ناپذیری خاک آن باعث شده ماندگاری آب در این آب بندان زیاد باشد. همچنین وسعت دریاچه «الندان» ۱۷ هکتار است که در زمان بارندگی‌های زیاد حتی به ۳۰ هکتار هم می‌رسد. این دریاچه در فصل زمستان محل سکونت و زندگی اردک‌های وحشی است.

چشمه‌های زیبای «باداب سورت» که به چشمه‌های رنگی نیز معروف هستند، دومین اثر طبیعی ملی ایران بعد از کوه دماوند محسوب می‌شود و علاوه بر زیبایی خاص، ارزش درمانی بسیار بالایی دارد.

چشمه‌های باداب سورت در استان مازندران، جنوب شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، دهستان پشت کوه، روستای سورت، حدفاصل روستاهای اروست و مال خواست قرار دارد. این چشمه‌ها از شمال به ارتفاعات و تپه‌های پوشیده از جنگل‌هایی با درختان سوزنی برگ می‌رسد و از جنوب مشرف به دره‌های پایین‌دست و از شرق در مجاورت ارتفاعات پوشیده از گیاهان بوته‌ای و درختچه‌ها است. غرب آن را نیز روستای اروست احاطه می‌کند.

باداب به معنی آب گازدار و سورت به معنی شدت اثر است. چشمه‌های باداب سورت در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان دومین اثر طبیعی ملی ایران ثبت شد. در سال ۱۳۸۷، کوه دماوند، چشمه‌های باداب سورت و سرو ابرکوه به‌عنوان سه اثر طبیعی توسط سازمان میراث فرهنگی ثبت شدند. چشمه‌های باداب سورت بعد از چشمه پاموکاله ترکیه به‌عنوان دومین چشمه آب شور جهان شناخته می‌شود و یکی از برنامه‌های مهم برای باداب سورت، ثبت جهانی آن به‌عنوان یک اثر طبیعی بی‌نظیر است. این اثر قرار است به‌عنوان یک ژئوپارک به ثبت جهانی برسد و با چشمه‌های پاموکاله ترکیه خواهر خوانده شود.

آبشار دودوزن یا آبشار خرمکش، در فاصله ۲۴ کیلومتری از شهرستان شفت استان گیلان و در منطقه خُرمکش قرار گرفته است. برای دسترسی به آبشار باید به «شهرستان شفت» رفت و مسیر جاده را به‌سمت کوه ادامه داد و با گذر از روستا‌های «سفید مزگی»، «سیاهمزگی»، «خرم» و «خرمکش»، بسمت پل آهنی رفت.

در مسیر راه از روستای «شالما» در سفید مزگی تا «خرمکش» در دره سیاهمزگی، آبشارهای زیادی است؛ «آبشار وَزَن بن و آبشار لاس پشت در روستای لپوندان، آبشار خالی نسا در روستای مزگده، آبشار دره کش و سیاکش نرسیده به حاجی آباد و آبشار دودوزن در روستای خرمکش»، تنها برخی از آبشارهای معروف این منطقه است.

غار «اسپهبد خورشید» محوطه‌ای تاریخی با قدمتی بیش از ۳۰۰ میلیون سال در شهرستان سوادکوه مازندران را یکی از عظیم‌ترین دهانه‌های غار طبیعی دنیا می‌دانند که طول قوس طاق طبیعی آن چهل متر بوده و درون غار بصورت بیضی شکل است.

این غار که در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد، در گذشته به علت وجود آب آشامیدنی در غار و شکل استراتژیکی آن، امکان مقاومت در برابر دشمن را داشته و در درون آن دژی هفت طبقه و منحصر به فرد از دوره ساسانی با قدمتی بیش از ۱۳۰۰ سال است که نام بزرگترین و کهن‌ترین غار دژ جهان را به خود اختصاص داده است.

معضل بسیار جدی غار اسپهبد خورشید کوه‌خواری در مقابل غار و اطراف آن است که به گفته کارشناسان با هر بار انفجار معادن برای تخلیه سنگ‌ها و صخره‌ها اثرات مخربی بر ساختار باستانی اسپهبد خورشید به جا می‌گذارد. از سوی دیگر وجود میدان تیر پادگان دو آب در نزدیکی این اثر تاریخی از معضلات جدی بود که هنوز به وطور کامل تعطیل نشده است.

در جنوب شرقی درود یکی از زیباترین دریاچه‌های کوهستانی ایران قرار دارد. دریاچه‌ای محصور در میان رشته کوه‌های اشترانکوه که طبیعتی بی نظیر را برای دوستداران طبیعت خلق کرده است.

دریاچه گهر در ارتفاع ۲۳۵۰ متری از سطح دریا قرا دارد و شامل دو بخش گهر بزرگ با وسعت حدود صد هکتار و گهر کوچک می باشد.عمق دریاچه بین ۴ تا ۲۸ متر و عرض آن بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ متر و طول آن۱۵۰۰ متر می باشد.