سهم ۴۳.۱ درصدی فارغ التحصیلان از جمعیت بیکار کشور
طبق گزارش جدید مرکز آمار ایران، در پاییز ۱۴۰۳ سهم جمعیت بیکار فارغ التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران ۴۳.۱درصد بوده است. بررسی تغییرات این شاخص نشان میدهد که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۰.۳درصد افزایش داشته است.
بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به یکی از چالش‌های جدی در جوامع مختلف، به‌ویژه کشور‌های در حال توسعه، تبدیل شده است. این پدیده که نتیجه ترکیبی از عوامل اقتصادی، آموزشی و اجتماعی است، نه‌تن‌ها معیشت و آینده جوانان را تهدید می‌کند، بلکه تأثیرات منفی بر توسعه پایدار جامعه نیز دارد.
بر اساس آمار‌های رسمی، نرخ بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بالاتر از میانگین کل جامعه است. بسیاری از این افراد پس از سال‌ها تحصیل و صرف هزینه‌های قابل‌توجه، با بازاری مواجه می‌شوند که یا توان جذب آنان را ندارد یا مهارت‌ها و توانایی‌های آنان با نیاز‌های واقعی بازار کار همخوانی ندارد.
یکی از دلایل اصلی این مشکل، عدم تطابق برنامه‌های آموزشی با نیاز‌های بازار کار است. بسیاری از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی همچنان بر رشته‌های سنتی تمرکز دارند، در حالی که بازار کار به تخصص‌های جدید و مهارت‌های فناورانه نیاز دارد. این موضوع باعث می‌شود که فارغ‌التحصیلان به جای یافتن شغل مرتبط با تخصص خود، یا بیکار بمانند یا به مشاغلی کم‌درآمد و غیرمرتبط روی بیاورند.
از سوی دیگر، رکود اقتصادی و کاهش فرصت‌های شغلی در بسیاری از صنایع نیز به افزایش نرخ بیکاری در این قشر دامن زده است. برخی از کارفرمایان نیز ترجیح می‌دهند به‌جای استخدام نیرو‌های تازه‌کار، افراد باتجربه را به خدمت بگیرند، که این امر ورود فارغ‌التحصیلان به بازار کار را دشوارتر می‌کند.
برای حل این بحران، دولت‌ها و نهاد‌های آموزشی باید اقدامات مؤثری انجام دهند. بازنگری در برنامه‌های آموزشی، توسعه مهارت‌های شغلی در دوران تحصیل، ایجاد ارتباط نزدیک‌تر میان دانشگاه‌ها و صنایع، و حمایت از کارآفرینی از جمله راهکار‌هایی است که می‌تواند به کاهش بیکاری فارغ‌التحصیلان کمک کند.
مطابق نتایج طرح آمارگیری نیروی‌کار پاییز ۱۴۰۳ که به تازگی از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده است، بررسی نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر فارغ التحصیل آموزش عالی، نشان میدهد ۱۱.۱ درصد از جمعیت فعال فارغ التحصیلان آموزش عالی بیکار بوده اند. این نرخ در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط روستایی نسبت به نقاط شهری بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات این نرخ حاکی از کاهش ۰.۳ درصدی در پاییز ۱۴۰۳ نسبت به فصل مشابه سال قبل است.
در پاییز ۱۴۰۳ سهم جمعیت بیکار فارغ التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران ۴۳.۱ درصد بوده است. این سهم در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بالاتر است. بررسی تغییرات این شاخص نشان میدهد که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۰.۳ درصد افزایش داشته است.
در پاییز ۱۴۰۳ سهم جمعیت شاغل فارغ التحصیل آموزش عالی از کل شاغلان ۲۶.۹ درصد بوده است. این سهم در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بالاتر است. بررسی تغییرات این شاخص نشان میدهد که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۰.۶ درصد کاهش یافته است.
در نهایت، بیکاری فارغ‌التحصیلان نه تنها یک مسئله فردی، بلکه یک چالش ملی است که حل آن نیازمند همکاری همه‌جانبه دولت، بخش خصوصی، و نظام آموزشی است. اگر این مشکل به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند به عاملی برای افزایش نارضایتی اجتماعی و کاهش رشد اقتصادی تبدیل شود.
اوایل خرداد ماه ۱۴۰۳ بود که محمود کریمی بیرانوند، معاون سابق توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: امسال برای نخستین بار تصمیم بر این شد که ۲۵ درصد سهم اشتغال ایجادی مختص فارغ‌التحصیلان دانشگاهی باشد.
این اقدام در راستای کاهش مشکل بیکاری فارغ التحصیلان قرار بود انجام شود. ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یکی از اولویت‌های اساسی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و اجتماعی است. این موضوع نه‌تن‌ها معیشت و آینده میلیون‌ها جوان را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه نقش مهمی در رشد اقتصادی، کاهش نابرابری‌ها و افزایش امید اجتماعی دارد.
اشتغال فارغ‌التحصیلان تأثیر مستقیمی بر رشد اقتصادی دارد. این قشر، با تخصص و نوآوری، می‌توانند به بهره‌وری صنایع و کسب‌وکار‌ها بیفزایند و در توسعه فناوری و حل مشکلات پیچیده نقش‌آفرینی کنند. از سوی دیگر، ایجاد شغل برای آنان به افزایش قدرت خرید در جامعه منجر شده و تقاضای بیشتری در بازار ایجاد می‌کند که خود عاملی برای رونق اقتصادی است.
